Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2009

Ανάμεσα στο φως και τις σκιές



Στη Ντελφτ του 17ου αιώνα, μια πλούσια πόλη της Ολλανδίας-λίκνο της τέχνης την εποχή εκείνη- ζουν πλούσιοι και φτωχοί, προτεστάντες και καθολικοί, κύριοι και υπηρέτες. Η 16χρονη Χριτ, κόρη τεχνίτη πορσελάνης, ενός από τους σχεδιαστές που έφτιαχναν τα περίφημα πλακάκια του τόπου τους, ώσπου μια μέρα ο φούρνος του τινάχθηκε στον αέρα και ο ίδιος έχασε την όρασή του, αναγκάζεται να δουλάψει σαν υπηρέτρια στο  σπίτι του ζωγράφου Βερμέερ (1632-1675). Εκπληρώνει τις τυπικές της υποχρεώσεις ,νοικοκυριό, πλυσίμο, μαγείρεμα και φροντίδα των πολλών παιδιών του ζωγράφου. Σιγά σιγά, μέσα από τις φωτοσκιάσεις του μεγάλου σπιτιού, παρατηρεί την καθημερινότητα της οικογένειας: την παραμελημένη σύζυγο που αργοκυλά στην κατάθλίψη, την δεσποτική φιγούρα της μητέρας της, τα παιδιά που διαρκώς αυξάνονται.  Μέχρι που συναντά και τον κύριο του σπιτιού. Μπαίνει δειλά στο μυστηριώδες καταφύγιό του, κερδίζει την εμπιστοσύνη του και εκείνος σε αντάλλαγμα τής αποκαλύπτει τον γοητευτικό κόσμο των χρωμάτων, της φαντασίας και της τέχνης του. Οι πίνακές του  την γοητεύουν, την  οδηγούν, μοιραία, στον κόσμο του και σά σταδιακά γίνεται μέρος του έργου του. Βοηθός του στην αρχή, μετά μοντέλο του, και στο τέλος η πιο οξυδερκής κριτικός του. Καθώς  η οικειότητα μεταξύ τους μεγαλώνει, δημιουργούνται εντάσεις κι εσφαλμένες εντυπώσεις μέσα στο σπίτι, κι ακόμη -καθώς το σκάνδαλο διαρρέει- αναταραχή και ψιθύροι στην πόλη... Τα ήθη της εποχής, βέβαια, επέβαλλαν αυστηρούς κανόνες συμπεριφοράς και η σχέση τους είναι ένα χαμηλών τόνων παιχνίδι βλεμμάτων και αγγιγμάτων.
Ένας πίνακας λοιπόν έμελλε να μεταφέρει στους αιώνες τον απόηχο μίας αγάπης ανεκπλήρωτης, τόσο βαθιάς που κανείς δεν τόλμησε τελικά να ζήσει.
Η Johansson, με μια, σχεδόν, τρομαχτική ομοιότητα με την κοπέλα του πίνακα,  θυσιάζει τη φυσική της γλυκύτητα στο βωμό του ρόλου της μέσα από μια αποχρωματισμένη εκθαυμβωτική εφηβική ομορφιά συνθέτει ένα έντονο πορτραίτο αθωότητας αλλά και πάθους.

Η ταινία είναι βασισμένη στη νουβέλα της Tracy Chevalier
στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.


http://www.biblionet.gr/images/covers/b46876.jpg

Λίγα πράγματα είναι γνωστά για τη ζωή του περίφημου ζωγράφου Bερμέερ, καθώς δεν έχει επίσημο βιογράφο. Οι περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή του προέρχονται από επίσημα νομικά έγγραφα της εποχής. Δημιουργεί έναν κόσμο διαμετρικά αντίθετο με την πραγματικότητα της εποχής του, στην οποία κυριαρχούν οι πολεμικές συγκρούσεις· έναν οικιακό, νοικοκυρεμένο, ελεγχόμενο, σιωπηλό, εξαιρετικά πολιτισμένο κόσμο, πολύ μακριά από τα πεδία των μαχών.
Για δύο ολόκληρους αιώνες έμεινε στην αφάνεια, μόλις τον 19ο αι επανανακαλύφθηκε από κοινό και ιστορικούς τέχνης. Το πιστοποιημένο έργο του ανέρχεται σε 36 πίνακες, οι οποίοι εκτελέστηκαν εντός λίγων χρόνων, αφού πέθανε σε ηλικία 43 ετών. Οι πίνακές του έχουν χαρακτηριστεί ως ηθογραφικοί, καθώς παρουσιάζουν μικρές, καθημερινές ανθρώπινες δραστηριότητες. 
Η χρήση από τον Vermeer της camera obscura , πρόδρομο της φωτογραφικής μηχανής, είναι σχεδόν σίγουρη λόγω συγκεκριμένων οπτικών φαινομένων που παρουσιάζονται στο έργο του (το ταξίδι των φωτεινών ακτίνων μέσα από μία οπή σε ευθεία γραμμή και ο σχηματισμός του ανεστραμμένου ειδώλου).

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Johannes_Vermeer_%281632-1675%29_-_The_Girl_With_The_Pearl_Earring_%281665%29.jpg/180px-Johannes_Vermeer_%281632-1675%29_-_The_Girl_With_The_Pearl_Earring_%281665%29.jpg
Το Κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι, ένας από τους πιο αισθαντικούς και μυστηριώδεις πίνακές του.